प्रचण्डले माओवादीलाई बेचेर नगद लिइसक्नुभो, अब परिवर्तनको नेतृत्व केपी ओलीमा केन्द्रित गर्नुपर्छः प्रभु साह [अन्तर्वार्ता]

नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले) का केन्द्रीय नेता हुन्– प्रभु साह तेली, ४७। गत संसदीय चुनावमा माओवादीबाट प्रतिनिधिसभा सदस्य चुनिएका उनी एमाले र माओवादीकेन्द्र अलग हुँदा एमाले रोज्नेमध्ये उनी पनि एक हुन्। माओवादीले उनलाई सांसद्बाट हटाइसकेको छ। 

एमालेको दशौँ महाधिवेशनको तयारीमा जुटेको छ तर नेता साहको व्यस्तता भने महाधिवेशनका कारण खासै बढेको छैन। केहीअघिसम्म त उनी एमालेमा टिक्दैनन् भन्ने सम्म चर्चा हुन्थ्यो तर एमालेको असोज १५–१७ को विधान अधिवेशनले आफ्नो समूहको असन्तुष्टि हल भएको नेता साहले बताए।

अन्तर्वार्ताका निकै खुलेर कुरा गरेका उनले एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीमा एमाले नेतृत्व केन्द्रित गर्नपर्ने, देशको समृद्धिको नेतृत्व उनले मात्र गर्नसक्ने बताए। आगामी महाधिवेशनमा ओलीलाई निर्विकल्प अध्यक्ष देख्छन्– साह। पार्टीका अरु पदाधिकारी अध्यक्षलाई अनुकूल हुनेगरी चयन गर्नुपर्ने र सबै पक्षलाई समेटेर नेतृत्व चयन गरिनुपर्ने धारणा राख्छन्। 

लामो समय अध्यक्ष मानेका माओवादीकेन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्डप्रति निकै कडा आलोचक देखिए। उनले भने, ‘प्रचण्डले परिवर्तनका मुद्दाहरु बेचेर नै खाइसक्नुभएको छ। नगदमा लिइसक्नुभो।’

कानूनमा स्नातक साह संविधानसभाको न्याय प्रणाली समितिका सभापति थिए। उनी पटक–पटक मन्त्री भइसकेका छन्। ‘मधेशीको व्यापार गर्ने’  र ‘माओवादको व्यापार गर्ने’ दुवैलाई मधेशका जनताले चिनिसकेको बताउने उनले ओली नेतृत्वको सरकारले मधेशमा धेरै विकासको काम गरेको पनि बताए। प्रस्तुत छ– नेता साहसँग माधव ढुङ्गेलले गरेको संवादः

एमाले आफ्नो दशौँ महाधिवेशनको तयारीमा छ। प्रभु साहले एमाले छाड्दै छन् भन्नेसम्मका चर्चा पनि चलेकै छ। के एमालेमै टिक्न सक्नुहुन्छ कि अर्को पार्टी बनाउने तयारी छ ?

मेरो सीधा कुरा छ– कुनै पाइला चाल्नुभन्दा अगाडि सोचेसम्झेर चाल्ने र पाइला चालिसकेपछि अगाडि बढ्ने हो। त्यसैले म नेकपा हुँदासम्म बोलेकै थिइनँ।

जब नेकपा अदालतको निर्णय वा ज–जसको कारण भए पनि एमाले र माओवादीकेन्द्र भएर आयो, त्यसपछि अलि–अलि असन्तुष्टि सुन्नुभएको होला।

एमालेको निरन्तरता हो कि नेकपाकै नयाँ नाम एमाले हो ? यसमा स्पष्ट नहुँदा यत्तिकै अघि बढ्न सकिँदैन भन्ने स्थिति रह्यो। विधान अधिवेशन (असोज १५–१७ गते) ले ‘नाम एमाले भए पनि यो नेकपाकै निरन्तरता हो’ भन्ने ढाँचामा नयाँ दिशा दिइसकेपछि त्यो असन्तुष्टि समाप्त भयो।

नाममा नेकपा एमाले त हो तर यो हिजोको एमालेको निरन्तरता होइन। सारमा यो नेकपाकै नयाँ रुप हो भन्ने बुझेर अघि बढियो भने मेरो भावनाको सही बुझाइ हुन्छ भन्ने लाग्छ। अब मेरो द्विविधा कहीँ पनि छैन।

त्यसो भए अब एमालेमै रहेर अघि बढ्न सकिन्छ भन्ने विश्वास बढ्यो?

सकिन्छ। जीवन संघर्ष हो। जहाँ गए पनि सानो वा ठूलो जत्रो टीम भए पनि जीवनको एउटा अङ्ग हो– अन्तर्संघर्ष। यो चलिरहन्छ। आफूलाई उन्नत ठान्नेहरुले संघर्षमा आफ्नो स्थानलाई स्थापित गर्न सक्छौँ भनेर आशावादी भएर हिँड्नुपर्छ।

त्यसैले एमाले कम्युनिष्ट पार्टी हो। सबैभन्दा उन्नत विचार लिएको पार्टी हो। एमालेमा टिक्न सक्ने कि नसक्ने भन्ने कुनै द्विविधा छैन।

तपाईं त फुर्सदिलै देखिनुहुन्छ। महाधिवेशनको तयारी कस्तो चल्दै छ ?

महाधिवेशनको मुख्य कुरा वैचारिक कार्यदिशाको पाटो हो, त्यो एक ढंगले विधान महाधिवेशनमै सम्पन्न गरिसकेका छौँ। त्यसमा एकमत छौँ।

विचारमा एकमत भइसकेपछि धेरै किचलो हुँदैन। कम्युनिष्टहरुको मुख्य कुरा भनेको कार्यदिशा नै हो। त्यसमा हामी एकमत भइसकेपछि अब संगठनमा धेरै किचकिच गरिराख्नु परेन।

अहिलेसम्म सर्वसम्मतिमै ८० प्रतिशतजति महाधिवेशन प्रतिनिधि चयन भइसकेको छ। चितवनमा ठूलो ‘मास’को बीचमा महाधिवेशन उद्घाटन हुँदैछ। त्यसको तयारी पनि भइरहेको छ। नेतृत्व चयन मतदानबाट गर्नुपर्‍यो भने त्यसको तयारी पनि छ। व्यवस्थापकीय कामको पनि तयारी भइरहेको छ।

तपाईंको विचारमा महाधिवेशनमा नेतृत्व चयन सहमतिमै हुनुपर्छ कि चुनावबाट ? एकता महाधिवेशन भनिएको छ, चुनाव भयो भने त सबै पक्ष समेटिँदैनन् होला ?

नेपाललाई अन्यौलग्रस्त र अस्थिर बनाउन खोजिएको छ। देश अस्थिरताको शिकार भइरहेको छ। त्यसलाई हामी स्थिरताले जवाफ दिन सक्छौँ। अन्यौलको जवाफ स्पष्टता हो। अस्थिरताको जवाफ स्थिरता हो।

स्थिरताको नेतृत्व गर्ने पार्टी एमालेले एउटा जवाफ दिनुपर्छ– हाम्रो पार्टी अन्यौलमा छैन। हामी स्पष्ट छौँ। हाम्रो पार्टी एक ढिक्का छ।

हामीभित्र द्वन्द्व छैन तर अन्तर्राष्ट्रिय शक्ति केन्द्रले नेपाललाई द्वन्द्वग्रस्त बनाउन कोशिश गरे। त्यसबाट हामी प्रभावित पनि छौँ। यसको जवाफ हामीले महाधिवेशनबाट दिनुपर्छ।

महाधिवेशनमा नेतृत्व र संगठनको कुरा हुन्छ। हामीले विधान अधिवेशन गरिसकेपछि विचार र संगठनको संरचना हामीले पारित नै गरिसक्यौँ। नेतृत्वमा पनि खासै विवाद छजस्तो लाग्दैन।

सबै ‘गुट–उपगुट’ समेटिने गरी नेतृत्व चयन संभव होला त?

मुख्य कुरा त मूल नेतृत्व हो। त्यो भनेको अध्यक्ष आदरणीय नेता केपी शर्मा ओली हो। उहाँका बारेमा विवाद गर्नु भनेको नेपाललाई अन्यौल बनाउनु, द्वन्द्व गराउन कोशिश गर्नु हो। खासगरी विपक्षी र अरु वर्गलाई मद्दत गर्नु हो।

त्यसैले अहिलेको महाधिवेशन एकताको महाधिवेशन गर्नुपर्छ। हाम्रो पूरै पार्टी केपी (ओली) जीमा केन्द्रिकृत छ भन्ने सन्देश दिन जरुरी छ। त्यो सन्देशले नेपाल, नेपाली जनतालाई एउटा आश जगाउँछ।

केपीजीमा नेपाललाई केन्द्रिकृत गर्नुपर्छ। एमाले पार्टी केपीजीमा केन्द्रित छ। नेपाल र नेपाली जनतालाई केपीजीमा केन्द्रित गरेनौँ भने समृद्ध नेपाल संभव छैन।